Odprawa emerytalna a kodeks pracy

Osoby zbliżające się do wieku emerytalnego z pewnością zastanawiają się, czy przysługuje im odprawa pieniężna i co na ten temat mówi kodeks pracy. Odpowiedzi na najczęściej pojawiające się w związku z tym pytania, zawarliśmy w poniższym artykule. Zapraszamy do lektury!

Co o odprawie emerytalnej mówi kodeks pracy?

Zgodnie z Kodeksem pracy, pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę, przysługuje odprawa pieniężna. Mówi o tym art. 92(1) Kodeksu.

Ważny jest przy tym fakt, że prawo do odprawy emerytalnej przysługuje niezależnie od rodzaju zawartego stosunku pracy, np. mianowania czy powołania oraz niezależnie od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy. Taką odprawę wypłaca się w dniu ustania stosunku pracy. Za niedopełnienie tego obowiązku, pracodawcy grozi grzywna w wysokości od tysiąca do trzydziestu tysięcy złotych.

Co więcej, odprawa emerytalna przysługuje niezależnie od przyczyn, które stały się podstawą rozwiązania umowy o pracę. Prawo to przysługuje pracownikowi, który nigdy dotąd nie korzystał z tego świadczenia.

Jednak odprawa nie może zostać przyznana osobie, która uzyskała prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, ale która kontynuuje zatrudnienie. Świadczenie to nie przysługuje także osobom uprawnionym do pobierania świadczenia przedemerytalnego lub renty rodzinnej.

Odprawa emerytalna: wysokość

Przejdźmy do kolejnego, bardzo istotnego pytania, które brzmi: ile wynosi odprawa emerytalna? Tę sprawę również reguluje Kodeks pracy. Zgodnie z jego zapisami, wysokość odprawy emerytalnej musi być równa co najmniej wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. Pracodawcy są zobowiązani wypłacić ją każdemu pracownikowi zatrudnionemu na umowę o pracę.

Jednym z wyjątków są zmiany, które zostały wprowadzone w związku z Tarczą 4.0. powstałą z myślą o przedsiębiorcach dotkniętych skutkami COVID-19. Mogą oni obniżyć wysokość odprawy emerytalnej, jeśli ich dochód znacząco spadł w trakcie obowiązywania zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.

Przeczytaj też: Jakich języków warto się uczyć? | Wczasy pod gruszą – zasady i warunki

Odprawa emerytalna nauczyciela

Innym wyjątkiem, o jakim warto tutaj wspomnieć, jest wysokość odprawy emerytalnej nauczycieli. Zgodnie z Kartą nauczyciela świadczenie to jest wyższe niż te obowiązujące wśród przedstawicieli innych zawodów i wynosi równowartość dwu lub trzymiesięcznej pensji.

Wiele zależy od stażu pracy danego nauczyciela i przedstawia się następująco:

• Przy stażu pracy krótszym niż 20 lat, odprawa emerytalna wynosi równowartość dwumiesięcznego wynagrodzenia;
• Przy stażu pracy dłuższym niż 20 lat, odprawa będzie równowartością trzymiesięcznego wynagrodzenia.

Wysokość odprawy emerytalnej w budżetówce

Chcąc obliczyć, ile będzie wynosić odprawa emerytalna urzędnika państwowego, musimy wziąć pod uwagę przede wszystkim jego staż pracy. Minimalna kwota zasiłku powinna stanowić równowartość jednomiesięcznego wynagrodzenia urzędnika, kiedy jego staż w zawodzie nie przekracza 10 lat. Osoby pracujące dłużej (od 10 do 15 lat) otrzymają odprawę w wysokości podwójnego wynagrodzenia. Natomiast wszyscy, którzy mieszczą się w przedziale 15-21 lat pracy, mogą już liczyć na trzykrotność pensji. Najlepiej wynagrodzeni będą oczywiście ci urzędnicy państwowi, którzy zajmują swoje stanowisko od ponad 20 lat. Ci mogą liczyć na uzyskanie odprawy w wysokości aż sześciomiesięcznej pensji!

Jaka odprawa emerytalna po 40 latach pracy?

Będąc z kolei już przy stażu pracy, zastanówmy się nad tym, jak wygląda odprawa emerytalna po 40 latach pracy. Po takim czasie niektóre grupy zawodowe mogą otrzymać tzw. nagrodę jubileuszową, czyli specjalny dodatek do odprawy emerytalnej. Są to dodatkowe pieniądze, które dostaje się niezależnie od odprawy emerytalnej w wysokości kilkumiesięcznej pensji.

Przywilej taki otrzymują między innymi nauczyciele, pracownicy samorządowi, pracownicy budżetówki i górnicy.

Odprawa emerytalna w prywatnej firmie

Wspomnieliśmy o uprzywilejowanych grupach zawodowych, a co w takim razie z pracownikami firm prywatnych?

W większości przypadków wysokość odprawy emerytalnej jest równa co najmniej wartości jednomiesięcznego wynagrodzenia za pracę. Oblicza się ją na takich samych zasadach jak w przypadku ustalania ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.

Tak naprawdę, kwota w wysokości wypłaty za jeden miesiąc stanowi minimalną odprawę emerytalną ustaloną przez prawo. Pracodawca nie może więc podwyższyć jej do dowolnego pułapu. Wiele zależy jednak od jego dobrej woli oraz zapisów znajdujących się w regulaminie lub układzie zbiorowym obowiązującym w danej firmie.