Zwolnienie lekarskie po zakończeniu umowy o pracę. Komu przysługuje i ile wynosi?

Chyba każda osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, miała już okazję zapoznać się z tym, czym jest popularne „L4”, czyli zwolnienie lekarskie. Zasady jego nabywania, a także skutki, jakie fakt ten za sobą niesie, są dosyć oczywiste niemal w każdym przypadku. W tym artykule rozjaśnimy tę sprawę nieco bardziej. Kiedy można iść na L4 i na jak długo? Jakie obowiązki ciążą na nas w takim przypadku? Czy można zdobyć zwolnienie lekarskie po zakończeniu umowy o pracę? Czytaj dalej, a wszystkiego się dowiesz!

Zwolnienie lekarskie – co trzeba wiedzieć?

Przepisy w zakresie wydawania L4, a także zachowania pracowników w trakcie jego trwania, znacząco się w ostatnich latach zmieniły. Teraz, zwolnienie lekarskie wystawiane jest przez lekarza w formie elektronicznej, natychmiast trafiając do ZUS-u i do Twojego pracodawcy. Trzeba pamiętać, że w rozumieniu prawa, jest to bardzo istotny dokument, ponieważ znacząco wpływa na relacje finansowe pomiędzy Tobą, pracodawcą i ZUS-em. Z tego powodu, nie wolno bagatelizować jego znaczenia, ani lekceważyć obowiązków, jakie ów na Ciebie nakłada.

Obowiązkiem osoby przebywającej na zwolnieniu chorobowym, jest ścisłe przestrzeganie zaleceń lekarza co do procesu rekonwalescencji. Zazwyczaj, będziesz musiał przebywać w domu przez określoną ilość dni, również wpisaną do L4. Nie łudź się jednak, że będziesz mógł wykorzystać zwolnienie lekarskie dla dodatkowego urlopu. ZUS ma prawo do dokonywania kontroli, mającej na celu zbadanie, czy otrzymane „chorobowe” jest uzasadnione.

Niemniej, obok obowiązków, są także przywileje – zwolnienie lekarskie nie jest bezpłatne. W przypadku choroby, pracodawca jest jednak zobowiązany do zapłacenia Ci wyłącznie 80% wynagrodzenia za czas spędzony na L4. W innych przypadkach, otrzymuje się 100% podstawowego wymiaru wynagrodzenia. Są to:

• Ciąża,
  
• Poddanie się dawstwu organów, lub badaniu kwalifikującemu,
  
• Wypadek w drodze do lub z pracy.

Warto przeczytać: 6 darmowych narzędzi do prezentacji | Komunikacja niewerbalna na rozmowie o pracę

Kiedy można iść na L4?

Co do zasady wynikającej również z logiki, zwolnienie lekarskie przysługuje każdemu pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę (lub umowy zlecenie przy dobrowolnym opłacaniu składek zdrowotnych), który w jakimś stopniu podupadł na zdrowiu, stając się przez to niezdolnym do pracy przez określony czas – wlicza się w to również ciąża kobiety. Łączny czas w ciągu roku, jaki pracownik może spędzić na zwolnieniu lekarskim, wynosi 182 dni. Jedynie w przypadku gruźlicy i ciąży, okres ten może zostać przedłużony do 270 dni.

W celu jego uzyskania, należy niezwłocznie udać się na badania lekarskie i zdać się na opinię specjalisty. Co ważne, zwolnienie lekarskie można również otrzymać wstecz, do 3 dni poprzedzających badanie – jeżeli tylko lekarz stwierdzi, że pacjent rzeczywiście był w tym okresie bezapelacyjnie niezdolny do pracy.

Do kiedy można korzystać ze zwolnienia lekarskiego?

Z możliwości udania się na L4, można korzystać przez cały okres zatrudnienia na umowę o pracę, w wymiarze nie przekraczającym 182 dni rocznie. Niewielu pracowników ma świadomość faktu, że zwolnienie lekarskie można otrzymać również po zakończeniu umowy o pracę. Jest to jednak dość rzadki eksces, który może powstać wyłącznie w jednym przypadku.

Chodzi tu mianowicie o sytuację, w której niezdolność do pracy w wyniku choroby, powstała nie później, niż 14 dni przed końcem tytułu ubezpieczenia chorobowego (lub trzy miesiące w przypadku choroby zakaźnej). Wówczas, postanowienia i konsekwencje zwolnienia lekarskiego utrzymywane są w mocy nawet w sytuacji, w której stosunek pracy zostanie rozwiązany w trakcie trwania choroby pracownika. Co więcej, o zwolnienie lekarskie można skutecznie zabiegać nawet w trakcie trwania okresu wypowiedzenia.

Skrajnym wyjątkiem, w którym finansowe benefity zwolnienia lekarskiego będą pracownikowi przysługiwały, jest sytuacja, w której w trakcie niezdolności do pracy, przebywał on na zwolnieniu bezpłatnym, z racji zatrudnienia na tzw. „umowie śmieciowej”. Wówczas, jeżeli Sąd Pracy uzna za zasadną skargę pracownika, dotyczącą zawarcia niewłaściwego rodzaju umowy (niezgodnej z charakterem wykonywanych działań), może wliczyć stosowne opłaty w poczet sumy kar finansowych pracodawcy.

Ile wynosi L4 po ustaniu zatrudnienia?

Jeżeli udamy się na zwolnienie lekarskie w trakcie trwania wypowiedzenia, bądź umowa o pracę zakończy się w trakcie trwania choroby bądź innej niezdolności do pracy zatrudnionego, wówczas pracodawca będzie zobowiązany do pokrycia odpowiedniej kwoty przez cały okres zatrudnienia. Później, jego rolę bezpośrednio przejmie ZUS, wypłacając nam zasiłek chorobowy przez cały okres trwania choroby, lecz nie dłuższy, niż 91 dni. Trzeba jednak pamiętać, że istnieją od tej zasady pewne wyjątki, na mocy której ZUS może odmówić wypłaty świadczenia przez wyżej wzmiankowane 91 dni, nawet wówczas, gdy niezdolność do pracy nadal ma miejsce. Dzieje się tak w sytuacji, w których choroba pracownika zbiegnie się w czasie z ustanowieniem dlań prawa do emerytury, renty, czy zasiłku dla bezrobotnych, lub gdy pracownik wyczerpał limit dni, przewidzianych na wypłatę zasiłku w skali roku.