Executive search – co to jest?

Rekrutacja kadry zarządzającej to nie sprint, a wyczerpujący maraton. Firmy, które poszukują doświadczonych liderów, nie mogą pozwolić sobie na pomyłki. To dlatego coraz częściej decydują się na executive search, czyli usługę polegającą na pozyskiwaniu top managerów w sposób celowany i bezpośredni. Ten model rekrutacji różni się zasadniczo od tradycyjnych metod – zarówno w zakresie procesu, jak i oczekiwań wobec kandydatów.

Jeśli nie wiesz, czym różni się headhunting od klasycznej rekrutacji, jakie firmy korzystają z usług executive search i jakie kryteria stosują konsultanci, ten artykuł pomoże Ci zrozumieć cały proces.

Czym właściwie jest executive search?

Executive search to proces rekrutacyjny skoncentrowany na pozyskiwaniu osób na najwyższe stanowiska w firmie, zazwyczaj takie jak członkowie zarządu, dyrektorzy generalni, CFO, CMO czy dyrektorzy operacyjni. W odróżnieniu od klasycznej rekrutacji, w której kandydaci zgłaszają się sami w odpowiedzi na ogłoszenia, executive search działa „odwrotnie”. To rekruterzy wychodzą z inicjatywą i bezpośrednio kontaktują się z wybranymi osobami, często zatrudnionymi już w innych firmach.

Zazwyczaj usługę executive search zleca się wyspecjalizowanej agencji doradztwa personalnego, która nie tylko ma rozbudowaną sieć kontaktów, ale również potrafi przeprowadzić głęboką analizę rynku, sprawdzić referencje i dopasować kandydata nie tylko pod kątem kompetencji, ale też kultury organizacyjnej firmy. Celem jest znalezienie osoby, która wniesie realną wartość do organizacji, nie tylko w kontekście doświadczenia, ale też strategicznego myślenia, przywództwa i dopasowania kulturowego.

W Polsce z usług executive search najczęściej korzystają duże spółki giełdowe, międzynarodowe korporacje oraz rosnąca liczba firm rodzinnych przechodzących transformację pokoleniową. Rynek ten dynamicznie się rozwija – według danych Polskiego Forum HR, segment rekrutacji bezpośredniej wzrósł o ponad 15% w latach 2022–2023, mimo trudnej sytuacji gospodarczej.

Na czym polega praca konsultanta executive search?

Proces rozpoczyna się od dokładnego briefingu z klientem, podczas którego ustala się oczekiwania wobec kandydata, zakres obowiązków oraz kontekst organizacyjny – np. zmiany strategii, fuzje, ekspansję zagraniczną czy restrukturyzację. Następnie konsultanci przygotowują tzw. long listę, czyli zestawienie potencjalnych kandydatów, którzy mogą spełniać kryteria stanowiska. Co ważne – większość z nich to osoby aktywne zawodowo, które nie szukają pracy i nie przeglądają ofert na portalach rekrutacyjnych.

W kolejnych etapach konsultanci prowadzą rozmowy wstępne, oceny kompetencji, często także testy psychometryczne. Kluczowym elementem jest weryfikacja tzw. „miękkich kompetencji” – czyli umiejętności zarządzania zespołem, adaptacji do zmian czy komunikacji. Dopiero po dokładnej analizie kandydatów powstaje short lista – czyli zestawienie kilku najbardziej obiecujących osób, które są przedstawiane klientowi. Cały proces bywa rozciągnięty w czasie – rekrutacja na poziomie zarządczym może trwać nawet 3–5 miesięcy.

Rola konsultanta executive search to nie tylko selekcja kandydatów, ale także budowanie relacji, dyskrecja i zrozumienie potrzeb biznesowych klienta. Często pełni on funkcję doradcy strategicznego, który pomaga zidentyfikować braki w strukturze firmy i zasugerować, jakimi kompetencjami należy je uzupełnić.

Zobacz również:

L4 a urlop – czy można wyjechać na zwolnieniu lekarskim?

10 błędów, które obniżą Twoją przyszłą emeryturę – jak ich uniknąć?

Dlaczego firmy decydują się na executive search?

Przede wszystkim dlatego, że dostęp do najwyższej klasy specjalistów jest bardzo ograniczony. Według raportu Korn Ferry, do 2030 roku na globalnym rynku może brakować nawet 85 milionów wysoko wykwalifikowanych pracowników. W Polsce również odczuwamy ten deficyt – szczególnie w branżach takich jak IT, finanse, logistyka czy sektor energetyczny. Executive search pozwala firmom dotrzeć do tych osób, które są „niewidoczne” dla klasycznych kanałów rekrutacji.

Drugim powodem jest ryzyko nietrafionej rekrutacji na poziomie zarządczym. Zatrudnienie niewłaściwego człowieka na wysokie stanowisko może kosztować firmę setki tysięcy złotych – nie tylko w kontekście wynagrodzenia, ale także wizerunku, morale zespołu i realizacji celów strategicznych. Dlatego inwestycja w profesjonalną usługę executive search traktowana jest jako forma minimalizacji ryzyka biznesowego.

Nie bez znaczenia jest też dyskrecja. Wiele rekrutacji na najwyższe stanowiska odbywa się w sposób poufny – zarówno ze względu na wewnętrzną politykę firmy, jak i sytuację na rynku. Executive search pozwala przeprowadzić cały proces w sposób zamknięty, bez publikowania ogłoszeń i bez wzbudzania niepotrzebnych spekulacji.

Jak wygląda dobry kandydat z perspektywy executive search?

Nie chodzi tylko o CV z prestiżowymi nazwami firm. Konsultanci executive search szukają kandydatów, którzy potrafią myśleć strategicznie, są odporni na stres, otwarci na zmiany i elastyczni w działaniu. Bardzo ważna jest też inteligencja emocjonalna i zdolność budowania zaufania – zwłaszcza w zespołach rozproszonych lub w czasie zmian organizacyjnych.

Coraz częściej pod uwagę bierze się także umiejętność pracy w zróżnicowanych środowiskach – zarówno kulturowo, jak i wiekowo. Dla wielu firm kluczowe są również kompetencje cyfrowe – zwłaszcza w kontekście cyfryzacji procesów, wdrażania nowych technologii czy pracy z danymi.

Ciekawostką jest, że według danych Spencer Stuart, średni wiek nowo powołanych członków zarządów w Europie spada – w 2023 roku wynosił już 48 lat, co oznacza, że firmy zaczynają szukać liderów młodszych, ale dynamicznych i zorientowanych na innowacje.

Executive search a headhunting – czym się różnią?

W potocznym języku oba pojęcia bywają używane zamiennie, jednak w praktyce różnica jest wyraźna. Headhunting to jedno z narzędzi wykorzystywanych w executive search, ale nie jedyne. Sam headhunting skupia się głównie na aktywnym „wyłowieniu” kandydatów – najczęściej poprzez kontakt bezpośredni, LinkedIn, rekomendacje.

Executive search natomiast to kompleksowy proces doradczy, który obejmuje nie tylko pozyskiwanie kandydatów, ale także analizę rynku, strategię zatrudnienia, ocenę kompetencji, przygotowanie klienta do zatrudnienia i onboarding. To usługa „szyta na miarę”, często prowadzona przez konsultantów z kilkuletnim doświadczeniem w rekrutacji na poziomie zarządczym.

Warto też dodać, że firmy executive search działają najczęściej w oparciu o zasady poufności, umowy wyłączności i gwarancje rekrutacyjne – co oznacza, że klient może liczyć na pełne zaangażowanie zespołu i wsparcie na każdym etapie współpracy.