Praca na czarno w CV – czy można wpisać?

Nie ma się co oszukiwać – spora część aktywnych zawodowo Polaków miała dłuższe lub krótsze epizody pracy bez podpisanej umowy. Czy wykonywane w ten sposób nieopodatkowane zajęcia warto wpisać do CV? Jakich błędów nie popełnić?

Czy każda praca powinna być wpisana w CV?

Dane podawane co roku przez Główny Urząd Statystyczny wskazują, że w Polsce około 700 do 800 tysięcy osób pracuje bez umowy o pracę. Dlaczego? Główną przyczyną takiej decyzji są lepsze zarobki, niewymagające posiadania wysokich kwalifikacji czy długiego doświadczenia. Niestety podejmowanie się pracy na czarno w perspektywie czasu tylko utrudnia im znalezienie legalnego zatrudnienia. Jak stworzyć CV, jeśli to nas dotyczy ten problem?

W takim wypadku przygotowanie dobrze wyglądającego dokumentu aplikacyjnego staje się nie lada wyzwaniem. Trzeba jasno podkreślić, że nie ma żadnego obowiązku, by wszystkie swoje prace wpisywać w CV, a wręcz zaleca się, by umieszczać tam tylko pozycje, które z punktu widzenia pracodawcy będą najbardziej wartościowe. Spróbujmy więc spojrzeć na siebie oczami rekrutera – pomoże nam w tym nieco kolejny akapit. 

Jak pracodawcy postrzegają pracę bez umowy?

W pewnych sytuacjach praca bez umowy wpisywana przez nas w CV będzie działała na naszą korzyść. Musimy być jednak bardzo ostrożni. Zatrudnianie na czarno jest przecież niezgodne z prawem i świadczy źle zarówno o pracowniku, który się na taki układ zgodził (lub sam go zaproponował), jak i pracodawcy. 

Jeśli zatem zdecydujemy się wspomnieć o takiej pracy, pamiętajmy, by nie podawać nazwy firmy ani innych danych personalnych. Ryzyko w tej kwestii warto jednak podjąć. Kiedy? Zwłaszcza gdy dzięki danemu stanowisku udało nam się nabyć jakieś pozytywne cechy, rozwinąć umiejętności i zdobyć konkretne doświadczenie. 

Pracodawcy zwykle mają świadomość, że podjęcie się nielegalnego zajęcia wynika bardziej z bezrobocia na rynku pracy czy innych trudnych warunków życiowych i często nie wynika z uporu pracownika. Każdy rekruter ma jednak prawo podejść do tego w sposób indywidualny. Ewentualne straty poniesie w tym momencie kandydat, który zdecydował się ujawnić o sobie taką informację. 

Specjaliści polecają, by wpisać pracę na czarno do CV, kiedy:

• chcemy aplikować do większej firmy wymagającej od kandydatów doświadczenia;
• mamy doświadczenie zdobyte za granicą w trakcie studiów lub wakacji;
• pracowaliśmy w firmie wiele lat, a ona rozpadła się, pozostawiając pracowników z niczym. 

Jak moglibyśmy udowodnić swoje kwalifikacje, nie mając prawomocnych dokumentów?

Zobacz też: Prawo Pracy | Rynek Pracy | Rozwój Osobisty

Co zamiast świadectwa pracy?

Oczywiście pracując nielegalnie, nie mamy szansy na zdobycie świadectwa pracy. Ale bywają sytuację, że wciąż mamy dobry kontakt z poprzednim pracodawcą. Warto to wykorzystać. Być może zgodzi się on zaświadczyć nasze doświadczenie i umiejętności, a my w CV zaznaczymy to w kontaktach referencyjnych. 

Bywają też sytuacje, że jako przyjaciel lub partner pomagamy bliskiej osobie w prowadzeniu jej firmy, np. rozliczając faktury lub pozyskując nowych klientów. Wpisanie tego niezarejestrowanego zajęcia do CV pokaże pracodawcy, że nawet w wypadkach przestoju zawodowego, pozostaliśmy aktywni.

Pamiętajmy przy tym, by nie koloryzować i niczego nie dodawać – najważniejszym sprawdzianem naszych umiejętności będzie okres próbny w nowej firmie. Podczas tych kilku miesięcy pracodawca z łatwością zweryfikuje poziom naszego wykwalifikowania. Czasem nasze ewentualne kłamstwa uda się też wychwycić już podczas rozmowy wstępnej na dane stanowisko. 

Jak wpisać pracę na czarno w CV?

Przejdźmy do wątku, który najbardziej interesuje osoby zatrudniające się na czarno. Jak wpisać te zajęcia do CV, by nie wywołać kłopotliwych pytań i nie przysporzyć sobie problemów?

Najprościej mówiąc, lepiej jest wpisać „praca dorywcza w trakcie wakacji – kolportaż ulotek” niż „praca na czarno – roznoszenie ulotek”. To drugie brzmi źle i może nas skreślić na samym początku, nawet jeśli pracodawca ma dużą tolerancję pod tym względem. 

Dobrze jest więc podać okres, w którym pracowaliśmy, nasze miejsce pracy, stanowisko, rodzaj wykonywanych obowiązków i osiągnięcia (jeśli takowe mieliśmy). Zatem, gdy ubiegamy się o wakat kelnera, a już wcześniej wykonywaliśmy to zajęcie, koniecznie wpiszmy je w odpowiedniej formie do CV.

Takie doświadczenie przyda się także w innych zawodach. Właściwie, uogólniając, każde zajęcie, którego podejmowaliśmy się do tej pory, może mieć znaczenie w oczach pracodawcy, zwłaszcza jeśli jest to dopiero początek naszej zawodowej kariery. Zawsze warto podkreślić, jakie kompetencje miękkie lub twarde udało nam się rozwinąć dzięki podjęciu się danego zajęcia.

Jeżeli zaś pracodawca będzie chciał nas o to wypytać podczas rozmowy kwalifikacyjnej, odpowiedzmy szczerze, co nas skłoniło do podjęcia umowy na czarno. Podkreślić w tym miejscu warto jeszcze raz, by nie ujawniać przy tym danych zatrudniającej nas w sposób nielegalny firmy.